Azərbaycanda yeni qəbul edilən siyasət mexanizmlərinin cəmiyyət tərəfindən birmənalı qarşılanmamasının əsas səbəblərindən biri də qərarqəbuletmə prosesində iştirakçılığın təmin edilməməsidir. Ölkədə siyasi iştirakçılığın aşağı olması (parlamentdə, yerli idarəetmədə alternativ siyasi qüvvələrin olmaması) səbəbindən yeni hazırlanan mexanizmlər əsasən bağlı qapılar arxasında müzakirə edilir və hazırlanır. Fərqli maraq qruplarının prosesdə iştirakçılığının olmaması səbəbindən hazırlanan mexanimzlər sadəcə bir qrupun mövqeyini ifadə etmiş olur. Bu baxımdan, ölkədə hazırlanan yeni siyasət mexanizmlərinin həm effektivliyinin artırılması, həm də, cəmiyyət tərəfindən daha çox dəstək görməsi baxımından ölkədə siyasi iştirakçılıq da yüksək səviyyədə olmalıdır.
Vətəndaş cəmiyyəti təşəbbüsləri maarifləndirmə, monitorinq, ictimai nəzarət və ictimai vəkillik kimi sahələrdə ciddi töhfələr vermək imkanlarına malikdir. Həmçinin, ekspert qruplarının yeni mexanizmlərin hazırlanmasında iştirakçılığının təmin edilməsi həm qarşıya çıxa biləcək çətinliklərin öncədən təyin edilməsi, həm də ictimaiyyətin dəyişikliklərin mahiyyətindən daha məlumatlı olması baxımından fayda verə bilər. Ancaq, indiki halda Azərbaycan qanunvericiliyində vətəndaş cəmiyyətinin fəaliyyəti ilə bağlı tənzimləmələrin sərt olması və icra hakimiyyəti orqanlarının müstəqil ekspertlərlə müzakirələrə qapalı olması yeni mexanizmlərin hazırlanması prosesinin bu müsbət təsirlərdən məhrum olmasına gətirib çıxarır.
Media da yeni mexanizmlərin tətbiqinə münasibətin formalaşmasında təsir imkanlarına malikdir. Hazırda Azərbaycanda müstəqil media orqanlarının resurslarının məhdud olması bu media orqanlarının geniş əhali qruplarına çıxışını və daha ətraflı bilgilərə çıxış imkanını məhdudlaşdırır. Rəsmi və hökumətə yaxın media orqanlarına isə ictimai marağın böyük olmaması səbəbindən bu media orqanlarının da prosesdə iştirakçılığı zəifdir. Bütün bunlar son nəticədə media orqanlarının yeni dəyişikliklərin müzakirəsi və əhaliyə çatdırılması ilə bağlı fəaliyyətinə mənfi təsir edir. Halbuki, media orqanlarının fəaliyyətinin daha yaxşı təşkil edilməsi həm dəyişikliklərin mahiyyətinin vətəndaşlara çatdırılması, həm də narahatlıqların öncədən müəyyən edilməsi baxımından fayda verə bilər.
Siyasət mexanizmlərinin icrası üçün istifadə olunan alət və tədbirləri institutlarla qarışıq salmamağın vacibliyini vurğulamaq lazımdır. Nəzərə almaq lazımdır ki, burada tarif və vergi rejimlərinin dəyişilməsi məsələnin daha sadə tərəfidir. İşin daha əhəmiyyətli tərəfi dövlət sektoru daxilində davranış modellərinin və hökumətin müxtəlif sahələrə nəzərən münasibətinin necə dəyişməsidir. Ona görə də islahatlardan gözlənilən əsas dəyişikliklər yeni kəmiyyət məhdudiyyətləri və tariflərin səviyyəsi yox, ondan sonrakı mərhələdə qərarların necə qəbul edilməsi və necə icra edilməsinə münasibətdə yaradacağı yeni qaydalar və gözləntilərdir. Yeni tənzimləmələr yalnız siyasət mexanizmlərinin parametrlərini yox, həm də indiyəcən mövcud olmuş və inkişafa mane olan davranış stereotiplərini dəyişməlidir. Agora-az.org
