Florida ştatının New Port Richey şəhərində ağaca ildırım düşməsi kosmik mühit üçün xarakterik olan fosfit materialının əmələ gəlməsi ilə nəticələndi. Raport.az xəbər verir ki, bu barədə Cənubi Florida Universiteti məlumat yayıb.
Geoloq Metyu Pasek deyib: “Şimşək ağaca dəyəndə, adətən, yer partlayır və ətrafdakı otlar ölür, ildırım izi əmələ gətirir və yaxınlıqdakı qayalar, torpaq və qum vasitəsilə elektrik boşalması göndərərək, “daşlaşmış ildırım” kimi də tanınan fulquritlər əmələ gətirir. Bu fulquritlərdən biri Florida sakinləri tərəfindən tapılıb və tədqiqat üçün alimlərə satılıb.
Florida kimi rütubətli mühitlərdə dəmir tez-tez yığılır və ağacların köklərini örtür. Bu zaman ildırım vurması təkcə ağacın köklərindəki dəmiri deyil, odundakı karbonu da yandırıb. Qızdırıldıqda, iki element reaksiyaya girərək metal topa bənzər fulqurit əmələ gəlib.
Pasek və onun həmkarları Nyu-Port Riçidən gələn fulquritin içərisində əvvəllər Yer kürəsində heç vaxt tapılmamış kalsium fosfit qrupunun materialını aşkar etdilər – oxşarları yalnız meteoritlərdə və kosmosda tapıldı. Güclü elektrik boşalmalarından istifadə edərək bu materialı laboratoriyada yenidən yaratmağa çalışdılar, lakin təcrübə uğursuz oldu – çox güman ki, o, yalnız ciddi şəkildə müəyyən edilmiş şərtlərdə əmələ gəlir. Kalsium fosfitini unikal edən yer minerallarındakı fosfidlərin və fosfatların oksidləşmə vəziyyəti arasında aralıq olan fosforun oksidləşmə vəziyyətidir. Eyni zamanda aşkar edilmiş mineralın uzun müddət qızdırılması böyük ehtimalla onu Yerdəki meteoritlərdə tapılan minerala çevirəcək.
Tədqiqatın müəllifləri hesab edirlər ki, fosfitlərin əmələ gəlməsi ilə oxşar ildırım çaxması nəticəsində baş verən reaksiyalar Yer kürəsinin ilk dövrlərində mühüm rol oynayıb və həyatın mənşəyinə təsir göstərə bilər.
