Bioloqlar Alzheimer xəstəliyinin səbəbi ilə bağlı əsas fərziyyəni təsdiqlədilər və mümkün müalicə üsulunu tapıblar.
Kolumbiya Universitetinin alimləri “amiloid fərziyyəsini” dəstəkləmək üçün yeni dəlillər tapdılar, lakin onlara yeni müalicə yanaşması təklif etməyə imkan verən əvvəllər naməlum detalları aşkar etdilər. Raport.az xəbər verir ki, məqalə Science Advances jurnalında dərc olunub.
Alimlər Alzheimer xəstəliyi olan insanların beyin hüceyrələrini təhlil etdilər və aşkar etdilər ki, onun simptomları həqiqətən də beyində beta-amiloid zülallarının aqreqatlarının toplanması nəticəsində yarana bilər. Lakin alimlər aşkar ediblər ki, söhbət amiloidlərin özlərindən getmir, lakin onlar beyin neyronlarında olan digər iki zülal – ATF4 və CREB3L2 üçün “yapışqan” rolunu oynayır.
CREB3L2-ATF4 cütünün formalaşmasından sonra digər zülallar şəbəkəsi aktivləşir və neyronların daxilində tau zülal aqreqatlarının yığılmasına səbəb olur ki, bu da demans əlamətlərinə səbəb olur. Bu zülal cütü həm də Alzheimer xəstəliyinin başqa bir əlaməti olan köhnə və zərərli zülalları neyronlardan təmizləyən hüceyrə mexanizmini də bağlayır.
Tədqiqatçılar müəyyən etdilər ki, CREB3L2 və ATF4 də sağlam neyronlarda tək-tək tapılsa da, artıq amiloid varlığında onların bir-birinə bağlanması xeyli artır.
Alimlər CREB3L2-ATF4 cütünün əmələ gəlməsinin qarşısını alan dovitinib dərmanını müəyyən ediblər. Dovitinib əvvəllər FDA tərəfindən böyrək xərçənginin müalicəsi üçün təsdiqlənmişdi, lakin Alzheimer xəstəliyinin müalicəsi üçün sınaqdan keçirilməmişdir. Bu o deməkdir ki, sürətləndirilmiş sxem üzrə demensiyanın müalicəsi üçün təsdiq oluna bilər. Alimlər əlavə edib ki, dərman neyronlar üçün zəhərli deyil və qan-beyin baryeri vasitəsilə beyinə nüfuz edir.
