Məncə, Ərdoğanın III prezidentlik dövründə ən sürpriz manevrlər xarici siyasətdə baş verəcək.
Ərdoğan dünyada nadir önəmli fiqurlardandır ki, hakimiyyətdə olması iki düşmən qütb – həm Rusiya, həm də Britaniyaya sərf edir. Bunun da ən böyük səbəbi Ərdoğanın “İnönü mirası” olan balans siyasətini izləməsidir. Böyük güclər indiki məqamda Türkiyənin bitərəf qalmasından razıdır. Lakin yüksək ehtimal ki, bu momentum dəyişəcək və Türkiyə bir vaxtdan sonra tərəf seçməyə məcbur ediləcək ki, burada da Türkiyənin NATO üzvlüyü ön plana çıxacaq. Xüsusilə, Türkiyə rəhbərliyi ilə çox yaxın münasibətləri olan Britaniya müdafiə naziri Ben Vollos NATO baş katibliyinə gətirilsə, bu, Türkiyəyə NATO-da daha da geniş meydan açacaq.
Ərdoğanın yenidən seçilməsinə Putinin ciddi dəstək verdiyi şübhəsizdir. İqtisadi faktorlardan başqa Putin üçün ən vacib məsələ Türkiyənin Qara dənizə NATO gəmilərinin girməsinə imkan verməməsidir. Ancaq fikrimcə, Ərdoğan yeni dövrdə Qərblə daha uyumlu siyasət yürütməyə çalışacaq. Digər tərəfdən çox böyük ehtimal ki, Putin Ərdoğandan daha erkən hakimiyyətdən gedəcək və Ərdoğan-Putin xətti pozulacaq.
Burada xüsusilə, Türkiyə-ABŞ münasibətləri önəmlidir. Suriyada PKK-nın dövlətləşdirilməsi, İsveçin NATO üzvlüyü, F-35/S-400 böhranı kimi məsələlər Vaşinqton-Ankara əlaqələrinin qırılma nöqtələridir. Lakin bunlar da razılaşdırıla bilməyəcək məsələlər deyil. Ələxsus, Bayden Administrasiyasının Ərdoğanı tənqid etdiyi anti-demokratiklik ritorikası Ərdoğanın iki turlu prezident seçkilərində qalib gəlməsindən sonra yumşala bilər. Hesab edirəm ki, Bayden ilk iki Demokratiya Sammitinə dəvət etmədiyi Ərdoğan Türkiyəsini növbəti Demokratiya Sammitinə dəvət edəcək. Bir-birilərini sevməsələr də mövcud şərtlərdə həm ABŞ, həm də Türkiyə ortaq dil tapmağa məhkumdur deyə düşünürəm.
İlkin Əhmədoğlu
